
درمان تخصصی اسکولیوز در بیماران ژنتیکی: راهی به سوی زندگی بدون درد
شناخت علمی، دقیق و تخصصی انحنای ستون فقرات و درمان آن در بیماران با ناهنجاریهای استخوانی ژنتیکی
سکولیوز، بهعنوان یکی از شایعترین اختلالات ستون فقرات، میتواند تأثیرات جدی بر کیفیت زندگی، عملکرد جسمی و حتی سلامت روان فرد داشته باشد. اگرچه در ظاهر تنها یک انحراف ساده در ستون فقرات به نظر میرسد، اما در بیماران خاص، بهویژه آنهایی که دچار اختلالات ژنتیکی مانند Spondyloepiphyseal Dysplasia Congenita (SEDC) هستند، این بیماری چهرهای کاملاً متفاوت و پیچیده پیدا میکند.
بر اساس آخرین یافتههای علمی منتشرشده، اسکولیوز در بیماران مبتلا به SEDC نهتنها زودتر از سایرین بروز میکند، بلکه روند پیشرفت آن نیز سریعتر، شدیدتر و مقاومتر به درمانهای غیرجراحی است. این مسئله، اهمیت تشخیص بهموقع و مداخله تخصصی را دوچندان میکند؛ جایی که نقش پزشکان باتجربهای چون دکتر بابک میرزاشاهی پررنگتر از همیشه است.
مطالعه اخیر نشان میدهد که بخش قابل توجهی از بیماران مبتلا به SEDC تا پیش از سن ۱۰ سالگی علائم انحنای غیرطبیعی ستون فقرات را تجربه میکنند. انحنایی که نهتنها محدود به یک قوس ساده نیست، بلکه بهمرور منجر به چرخش مهرهها، کاهش فضای قفسه سینه و ایجاد فشار بر عملکرد تنفسی بیمار میشود.
یکی از نکات مهمی که در این بررسی به آن پرداخته شده، الگوی زاویهدار و پیچیده اسکولیوز در این بیماران است. برخلاف بیماران معمولی، انحنای ستون فقرات در SEDC اغلب همزمان در ناحیه توراسیک و لومبار (میانی و پایینی) ستون فقرات مشاهده میشود و غالباً به مرور زمان تشدید میشود.
تشخیص دقیق اسکولیوز در این بیماران تنها به یک نگاه ساده به تصویر رادیولوژی ختم نمیشود. تحلیل هندسی و محاسبه دقیق زوایای اسکولیوز، همراه با درک تغییرات رشدی مهرهها، نیاز به چشمپزشکی دقیق، تخصص بالا و تجربه مکرر دارد. رویکردی که دکتر میرزاشاهی با سالها فعالیت تخصصی در زمینه جراحی ستون فقرات، آن را در سطحی کاملاً کاربردی و شخصیسازیشده به بیماران خود ارائه میدهد.
در درمان این نوع از اسکولیوز، تصمیمگیری برای جراحی یا عدم جراحی موضوعی چالشبرانگیز است. اگرچه در بسیاری از موارد استفاده از بریس یا فیزیوتراپی پیشنهاد میشود، اما در بیماران SEDC که ستون فقرات ساختاری متفاوت و شکننده دارند، این مداخلات اغلب ناکارآمد هستند یا به سرعت اثر خود را از دست میدهند.

در این شرایط، جراحی اصلاحی ستون فقرات میتواند تنها گزینهای باشد که مانع از پیشرفت بیشتر انحراف و بروز عوارض شدید تنفسی و عصبی میشود. این جراحیها بهدلیل ویژگی خاص استخوانهای بیماران SEDC، نیازمند دقت، تکنولوژی پیشرفته و تجربه بالا هستند. انتخاب ایمپلنتهای مناسب، برنامهریزی سهبعدی پیش از عمل، مانیتورینگ عصبی حین جراحی و بازتوانی هدفمند بعد از عمل، همگی اجزای حیاتی موفقیت در این مسیر هستند.
در این میان، مهارت و دقت پزشک جراح نقش کلیدی دارد. دکتر بابک میرزاشاهی با سابقه انجام جراحیهای پیچیده در بیماران مبتلا به بیماریهای نادر استخوانی، توانسته است با موفقیت بسیاری از این موارد را درمان کرده و کیفیت زندگی بیماران را بهشکل چشمگیری ارتقاء دهد.
مهم است بدانیم که اسکولیوز در این گروه از بیماران صرفاً یک ناهنجاری ظاهری نیست. انحنای شدید ستون فقرات میتواند ظرفیت ریهها را کاهش دهد، باعث درد مزمن شود و حتی وضعیت روانی بیمار را تحت تأثیر قرار دهد. به همین دلیل، درمان صرفاً فیزیکی کافی نیست؛ بیماران نیاز به حمایت روانی، فیزیوتراپی مداوم و آموزش سبک زندگی سالم دارند.
از سوی دیگر، مطالعات نشان دادهاند که در بیماران زن مبتلا به SEDC، شدت اسکولیوز ممکن است بالاتر باشد. همچنین رشد اسکلت در این بیماران نسبت به همسالان خود آهستهتر و نامتقارنتر است. به همین دلیل، طرح درمان باید همسو با وضعیت رشدی بیمار تنظیم شود، نه تنها بر اساس سن تقویمی.
در مسیر درمان، همکاری نزدیک بین تیم جراحی، فیزیوتراپیست، مشاور ژنتیک و روانشناس، نقش مهمی در بهبود نتایج درمانی دارد. بهویژه در کودکان، طراحی درمانی که هم به اصلاح فیزیکی کمک کند و هم اعتماد به نفس را بازگرداند، یکی از اولویتهاست.
نکته امیدوارکننده این است که با پیشرفت ابزارهای تشخیصی، تکنولوژیهای جراحی و رویکردهای بازتوانی، امروز حتی در بیماران با پیچیدهترین نوع اسکولیوز هم میتوان به نتایج قابل قبول و پایدار رسید — البته به شرطی که درمان توسط متخصصی آگاه، متعهد و مسلط به جدیدترین پروتکلها انجام شود.
در نهایت، اگر شما یا فرزندتان با نشانههایی مانند انحنای غیرعادی پشت، درد مزمن، خستگی زودهنگام یا عدم تقارن در ایستادن مواجه هستید، بهتر است برای بررسی دقیقتر به یک متخصص جراحی ستون فقرات مراجعه کنید. در مواردی که ساختار ستون فقرات با بیماریهای ژنتیکی مانند SEDC همراه است، مراجعه به پزشکی با تجربه عمیق در درمان این گروه بیماران مانند دکتر بابک میرزاشاهی میتواند تعیینکننده آینده درمانی فرد باشد.
اسکولیوز، اگر به موقع شناخته شود، قابل کنترل است. و اگر به درستی درمان شود، زندگی را به مسیر تعادل بازمیگرداند.
بدون دیدگاه